Shqipëria ofron një kuadër ligjor mjaft miqësor, sa i takon investimeve të huaja. Ligji “Për investimet e huaja” mbështetet në parimet e barazisë, mosdiskriminimit dhe mbrojtjes së investitorëve.
Sipas këtij ligji:
Nuk ka nevojë për autorizim paraprak për të huajt që të hapin një biznes në Shqipëri.
Është e mundur pronësia 100% e huaj në një ndërmarrje.
Investitorët e huaj kanë të drejtë për të riatdhesuar të gjitha fondet dhe kontributet, në natyrë të investimeve të tyre.
Investitorët trajtohen në kushte jo më pak të favorshme se ato të parashikuara për investime vendase në rrethana të ngjashme, përveç pronësisë së tokës, e cila rregullohet me ligj të veçantë.
Në çdo rast, investimet e huaja kanë trajtim jo më pak të favorshëm se ai i parashikuar nga normat e pranuara, përgjithësisht të së drejtës ndërkombëtare.
Një kompani, me pjesëmarrje të investimeve të huaja, ka të drejtë të punësojë edhe shtetas të huaj.
Prona private dhe investimet mbrohen me ligj nga shpronësimi, apo nga masa me efekt të ngjashëm, me përjashtim të rasteve, kur shpronësimi kryhet për një qëllim publik.
Në të gjitha rastet dhe në çdo kohë, investimet kanë trajtim të barabartë e të paanshëm, gëzojnë mbrojtje e siguri të plotë.
Referuar të dhënave nga Banka e Shqipërisë, për vitin 2022, indikatori i fluksit shënon vlerën € 1372 milionë, duke shënuar shifër rekord në fluksin e investimeve të huaja direkte në vend. Krahasuar me vitin 2021, kur fluksi shënonte € 1035 milionë, kemi një rritje me € 337 milionë ose me 32.5%.
Për 2022, investimet e huaja në vend janë dominuar nga Hollanda e cila ka kontribuar me rreth 16% në fluksin total, e ndjekur nga Italia me 10%, Gjermania me 6.6%, Austria me 6% dhe Kosova me 4.6%.
Për 2022, burimi kryesor i hyrjeve të IHD-ve në terma të fluksit ishte sektori i Aktiviteteve të pasurive të paluajtshme që përfaqësonte rreth 21.2% të fluksit total.
Sektorë të tjerë ekonomik me një kontribut të lartë janë sektori i Industrisë nxjerrëse me 19.5%, i Energjisë elektrike, gazit, dhe furnizimit me ujë me 12.7%, i Aktivitete financiare dhe të sigurimit me 11.5% dhe ai i Industrisë përpunuese me 10.6% ndaj totalit.
Stoku i investimeve te huaja direkte
Në fund të vitit 2022, indikatori i stokut shënon vlerën € 11 339 milionë, duke shënuar shifër rekord në stokun e investimeve të huaja direkte në vend.. Krahasuar me vitin 2021, kur stoku shënonte € 9 544 milionë, kemi nje rritje me € 1795 milionë ose 18.8 %.
Për 2022, investimet e huaja në vend janë dominuar nga Zvicra e cila ka kontribuar me rreth 16.6 % në stokun total, e ndjekur nga Hollanda me 16.4%, Kanadaja me 12.7%, Italia me 10.6% dhe Turqia me 7.4%.
Për 2022, burimi kryesor i hyrjeve të IHD-ve në terma të stokut ishte Energjia elektrike, gazi, dhe furnizimi me ajër të kondicionuar që përfaqësonte 26.5 % të stokut total.
Sektorë të tjerë ekonomik me një kontribut të lartë janë sektori i Industrisë nxjerrëse me 15.3%, Aktiviteteve financiare dhe të sigurimit me 12%, i Informacionit dhe Komunikacionit me 10.6% dhe i Aktiviteteve të pasurive të paluajtshme me 10% ndaj totalit.
